व्यायामः सदा पथ्यः - CBSE Test Papers
CBSE Test Paper 01
Ch-3 व्यायामः सदा पथ्यः
Ch-3 व्यायामः सदा पथ्यः
- अधोलिखितं पद्यांशं पठित्वा प्रदत्तप्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतेन लिखत।
श्रमक्लमपिपासोष्ण-शीतादीनां सहिष्णुता।
आरोग्यं चापि परमं व्यायामादुपजायते।।- एकपदेन उत्तरत-
- उष्णशीतादीनाम् सहिष्णुता कथम् जायते?
- श्रमेण किम् भवति?
- पूर्णवाक्येन उत्तरत-
- शरीर व्यायामात् किं किमुपजायते?
- भाषिककार्यम्-
- 'ताप' इत्यर्थे किम् पदं अन्त प्रयुक्तम्?
(क) शीतः
(ख) उष्णः
(ग) आरोग्यः
(घ) श्रमः - ‘निरोग्यम्' इति पदस्य किम् पर्यायपदम् अत्र प्रयुक्तम्?
(क) व्यायामम्
(ख) परमम्
(ग) आरोग्यम्
(घ) सहिष्णुता - 'व्यायामादुपजायते' अस्मिन् पदे क्रियापदं किम् अस्ति?
(क) व्यायाम
(ख) व्यायामात्
(ग) उपजायते
(घ) दुपजायते
- 'ताप' इत्यर्थे किम् पदं अन्त प्रयुक्तम्?
- एकपदेन उत्तरत-
- अधोलिखितश्लोकानाम् अन्वयं मञ्जूषायाः उचित पदं चित्वा पूरयत्।
मञ्जूषा- मांस, जरा, न, स्थिरीभवति, नोपसर्पन्ति, सुदर्शनम्, व्याधयो, च - न चैनं सहसाक्रम्य जरा समधिरोहति।
स्थिरीभवति मांसं च व्यायामाभिरतस्य च।।
अन्वयः- चैनं (i)_________ सहसाक्रम्य (ii)_________ समधिरोहति च व्यायामाभिरतस्य (iii)___________ च (iv)__________। - व्यायामस्विन्नगात्रस्य पद्भ्यामुद्वर्तितस्य च।
व्याधयो नोपसर्पन्ति वैनतेयमिवोरगाः
वयोरूपगुणैर्हीनमपि कुर्यात्सुदर्शनम्।।
अन्वयः- व्यायामस्विन्नगात्रस्य पद्भ्यामुवर्तितस्य (i)_________ (ii)___________ वैनतेयमिवोरगाः (iii)__________ वयोरूपगुणैर्हीनमपि (iv)_________ कुर्यात्।
- न चैनं सहसाक्रम्य जरा समधिरोहति।
- अधोलिखित श्लोकानाम् भावर्थम् मञ्जूषायाः सहायतया उचित-क्रमेण पूरयत्।
शरीरायासजननं कर्म व्यायामसंज्ञितम्।
तत्कृत्वा तु सुखं देहं विमृद्नीयात् समन्ततः।।
भावार्थः- अस्यभावेऽस्ति यत् शरीरस्य (i)__________ कार्यं (ii)_______ कथ्यते। तं कृत्वा जनाः (iii)________ सुखं प्राप्नुवन्ति अतः समन्ततः शरीरस्य (iv)________ अवश्यमेव नित्यं कर्तव्यम्।मञ्जूषा- मर्दनम्, परिश्रमस्य, व्यायामः, दैहिकं - स्थूलपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
- व्यायामं कृत्वा सुखं प्राप्नोति।
- व्यायामात् आरोग्यम् उपजायते।
- शरीरस्य मृजायै व्यायामः कर्त्तव्यः।
- गात्राणां सुविभक्तता व्यायामेन संभवति।
- स्थूलपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
- मनुष्यस्य जीवने जरा सहसा आक्रम्यति?
- मनुष्यस्य मासं व्यायामेन परिपक्वं भवति।
- व्यायामिनः विरुद्धम् भोजनम् अपि परिपच्यते।
- व्यायामः वसन्तऋतौ अतीव लाभदायकः भवति।
CBSE Test Paper 01
Ch-3 व्यायामः सदा पथ्यः
Ch-3 व्यायामः सदा पथ्यः
Answer
- (i) व्यायामेन
(ii) क्लमम् - (i) श्रमक्लमपिपासोष्णं-शीतादीनां सहिष्णुता आरोग्यं चापि परमं व्यायामादुपजायते।
- (i) (ख) उष्णः
(ii) (ग) आरोग्यम्
(iii) (ग) उपजायते
- (i) व्यायामेन
- (i) जरा (ii) न (iii) मांसं (iv) स्थिरीभवति
- (i) च (ii) व्याधयो (ii) नोपसर्पन्ति (iv) सुदर्शनम्
- i. परिश्रमस्य, ii. व्यायामः, iii. दैहिकं, iv. मर्दनम्
- i. कम्, ii. किम्, iii. कः, iv. केन
- i. का, ii. कीदृशं, iii. के, iv. कदा